بسیج دانشجویی تعدادی از دانشکدههای روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاههای کشور طی نامهای به نمایندگان مجلس خواستار اصلاح لایحه دائمی شدن قانون «مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی» شدند.
متن کامل نامه فوق به شرح زیر است:
نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی؛
با سلام و احترام
چنانکه مستحضرید، اخیراً دولت محترم لایحه دائمی شدن قانون «مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی» را به مجلس شورای اسلامی تقدیم نموده است تا بعد از حدود بیست و شش سال اجرای آزمایشی و تغییرات صورت گرفته در قانون مدارس غیرانتفاعی سال ۱۳۶۷، آن را دائمی نماید.
لازم به یادآوری نیست که آموزش و پرورش اسلامی از ارکان مهم جامعه اسلامی است و آرمانهای انقلاب اسلامی میطلبد تا برنامهریزان و سیاستگذاران آن را به دامان آلوده بازار آزاد که تنها به سود اقتصادی و منافع سیاسی خود میاندیشد، نسپارند. آموزش و پرورش، به مثابه سرمایهگذاری است و به عنوان «امری حاکمیتی» مورد تأکید سیاستهای کلان ابلاغی مقام معظم رهبری برای تحول در آموزش و پرورش و سند تحول بنیادین قرار دارد. هر چند این وزارتخانه در پیگیری امور خود با مشکلات مالی مواجه بوده و هست، اما این مسأله نمیتواند توجیهی برای مخدوش شدن اصولی همچون «عدالت آموزشی»، «حاکمیتی بودن آموزش و پرورش»، «آموزش با کیفیت» و «فراهمشدنآموزشرایگان همگانی» باشد.
گسترش بیمحابای مدارس پولی و دکانگون که به بهانه کمبود بودجه انجام میشود، با مهمترین آرمانها و اصول ارزشی انقلاب اسلامی در این زمینه، خصوصا «عدالت آموزشی» منافات دارد. شرایط امروز این مدارس نشان میدهد که آموزش با کیفیت تنها به «تلاش» برای موفقیت در کنکور تقلیل پیدا میکند و پرورش اسلامی نیز در شرایط بازاری مدرسه، فراموش میشود؛ لذا، این گسترش مدارس پولی به دلیل اولویت «سود اقتصادی» برای عمده موسسان، کمک چندانی به کیفیت آموزشی هم نمیکند.آنچه از ارزش های انقلاب اسلامی برمیآید، بالابردن کیفیت آموزش و پرورش عمومی و رایگان است، نه تلاش در راستای گسترش مدارسغیردولتی.
بررسی کارشناسی لایحه اخیر و حتی اصلاحیه سال ۱۳۸۷ قانون تأسیس مدارس غیرانتفاعی نشان میدهد که ملاحظات مذکور مورد توجه شایسته قرار نگرفته است و لذا از تحقق اهداف تعیین شده برای آن، به ویژه مشارکت همه جانبه مردم در امر آموزش و پرورش ناتوان است. ضمن اینکه در این لایحه، برخی از نقاط قوتبرجسته قانون سال ۱۳۶۷ نادیده گرفته شده که تأکید بر «غیرانتفاعی بودن» این مدارس از آن جمله است و بیم آن میرود که غفلت از این امر مهم، به تعبیر رهبر انقلاب، به تکثر و غلبه آموزش و پرورش «فسادآمیز و فسادانگیز» بیانجامد.[۱]
جایگزینی لفظ «غیر دولتی» به جای عبارت بامسمای «غیرانتفاعی»، خود زمینه ساز بازاری شدن آموزش میشود و فرصت مناسبی را برای سودجویان فراهم میکند که صرفاً با انگیزههای اقتصادی و بدون در نظرداشتن انگیزههای تربیتی- اسلامی و آموزش با کیفیت، پا به عرصه مهم تعلیم و تربیت کشور بگذارند. بر این اساس، در ظرفیت لایحه مذکور برای تحققاهدافی که دنبال مینماید، تردید جدی وجود دارد و میطلبد که به ظرفیت قانونی جدیدی توجه شود.
گذشته از این،اشکالات جدی دیگری نیز به لایحه پیشنهادی دولت وارد است که برخی از مهمترین آنهاعبارتند از:
- «عدم توجه به تأمین وجه حاکمیتی آموزش و پرورش» که حذف نمایندگان شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش و پرورش از ترکیب اعضای شورای نظارت بر مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی از مصادیق آن است (ماده ۴).
- «عدم توجه به صلاحیتهای تربیتی مؤسس و مدیر مدرسه غیردولتی»که حذف شرط حداقلی مربوط به سابقه آموزشی و فرهنگی در مورد اشخاص حقیقی (ماده ۸) و مهمتر از آن عدم توجه به شرایط لازم برای صدور مجوز تأسیس مدرسه توسط اشاخص حقوقی از مصادیق آن است (تبصره۱ ماده ۸).
- «عدم پیشبینی سازوکار نظارتی لازم و بستن راههای ایجاد رانت و فساد» که امکان ذینفع بودن اعضای حقوقی شورای نظارت با احتمال داشتن مدرسه غیردولتی و همچنین حدف بند مربوط به ارائه تراز مالی مدرسه به والدین دانشآموزان در راستای شفافیت مالی از مصادیق آن است (ماده ۲۹).
- «حمایت همه جانبه مالی دولت از مدارس غیردولتی» در عین اینکه از مشکلات مالی مدارس دولتی مینالد! (ماده ۱۳ و ۱۴)
بر این اساس، خواسته صریح و شفاف ما دانشجویان بسیجیبه عنوان بخش کوچکی از دغدغه مندان عرصه تعلیم و تربیت کشور، از شما نمایندگان مجلس این است که ضمن اصلاح موارد لازم در لایحه، از «دائمی شدن قانون مذکور جلوگیری نموده» تا در فرصت مکفی و مقتضی، طرح یا لایحهی دقیقی متناسب با سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری در راستای تحول در آموزش و پرورش تنظیم و تصویب گردد.
والسلام علیکم
[۱]. «آموزش و پرورش نباید فقط بگوید که من موافقم با مدارس غیرانتفاعی ملی، بلکه بایستی زمینهسازی کند تا این چنین مدارسی به وجود بیاید؛ کسانی بیایند سرمایهگذاری کنند، کار کنند. البته برای انتفاع نباید باشد، این جا دکان نیست. آموزش و پرورش اگر به عنوان دکان، به چشمیک وسیله سودبخش و سودده بنا شد، به آن نگاه بشود، یقینا فسادآمیز و فسادانگیز خواهد بود. بچههای مردم را فاسد میکند و محیط آموزش و پرورش را فاسد میکند، ارزش و اعتبار علم را از بین میبرد» (آیتالله خامنهای، ۱۳۶۶)
بسیج دانشجویی دانشکده رواشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران
بسیج دانشجویی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی
بسیج دانشجویی دانشگاه الزهرا (س)
بسیج دانشجویی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان
بسیج دانشجویی پردیس خواهران دانشگاه امام صادق (ع)
بسیج دانشجویی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
بسیج دانشجویی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد